среда, 6 июня 2018 г.

ღია გაკვეთილი

მასწავლებელი: დარეჯან ფრუიძე
საგანი:მათემატიკა
კლასი: მეხუთე
თემა: მართკუთხა პარალელეპიპედის სრული ზედაპირის ფართობის გამოთვლა
დრო: 45 წუთი
გაკვეთილის მიზნები/სწავლის შედეგები (ცოდნა უნარ-ჩვევები დამოკიდებულებები)
გაკვეთილის მიზანი: მოოსწავლეებმა დაადგინონ მიმართებები ბრტყელ და სივრცულ ფიგურებს შორის და ფიგურის ელემენტს შორის და მათი გამოყენებით გამოთვალონ მართკუთხა პარალელეპიპედის და კუბის ზედაპირის ფართობი.
სწავლის შედეგები: მოსწავლეები განიმტკიცებენ ცოდნას სივრცული ფიგურების აგებულების შესახებ, ბრტყელ და სივრცულ ფიგურებს შორის კავშირების შესახებ, გაიწაფებიან ალგებრული გამოსახულებების შედგენასა და რიცხვითი მნიშვნელობების გამოთვლაში, განივითარებენ მათემატიკური მოდელირების უნარჩვევებს.
ეროვნული სასწავლო გეგმის სტანდარტი:
მათ.V.8. მოსწავლეს შეუძლია ფიგურებს შორის და ფიგურის ელემენტებს შორის მიმართებების

დადგენა.
შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:
·         სივრცული ფიგურის მოდელზე უთითებს პარალელურ და ურთიერთ-თანამკვეთ წახნაგებს, მსჯელობს გადაიკვეთება თუ არა მოცემული წახნაგები მათი გავრცობის შედეგად.
მათ.V.9. მოსწავლეს შეუძლია ბრტყელი ფიგურების ფართობების პოვნა და შედარება.
შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:
·         იყენებს ფართობის ადიციურობას არაგადამფარავი ფიგურების კომბინაციით მიღებული ფიგურის ფართობის მოსაძებნად.
მოსწავლეთა ორგანიზების ფორმები:
ინდივიდუალური, ჯგუფური (ჯერ ჰეტეროგენური, შემდეგ ჰომოგენური შემადგენლობით), მთელი კლასი  
გაკვეთილზე გამოყენებული ძირითადი მეთოდები და აქტივობები:

კონსტრუქტივისტული მეთოდი (კეთებით სწავლა, სკაფოლდონგი), განმავითარებელი შეფასება (თამაშიმოხტუნავე რიცხვები“, კონსტრუქციული აღწერითი უკუკავშირი, წერის გამოყენება. ათვისების შესამოწმებლად აქტივობისდაამყარე კავშირისაშუალებით, „ხელის ნიშნები“),დიფერენცირებული სწავლება (არჩევანის დაფა, მოქნილი დაჯგუფება, დიფერენცირების სტრატეგია - კონკრეტულიდან აბსტრაქტულისკენ).
სასწავლო მასალა და რესურსები: (ტექსტი, თვალსაჩინოება, მულტიმედია, ინტერნეტ-რესურსი და
სხვ.):
მრავალწახნაგების მოდელები, კარკასები და შლილები, პოსტერები. დიფერენცირების შემთხვევაში მიუთითეთ, როგორ გაანაწილებთ სხვადასხვა ტიპისა და სირთულის მასალას. დიფერენცირებისას შლილები, კარკასები და მოდელები საჭიროების მიხედვით გამოიყენება სხვადასხვა მზაობის მოსწავლეებთან სამუშაოდ.
საჭირო წინარე ცოდნა და უნარჩვევები: მოსწავლე
·         ამზადებს მართკუთხა პარალელეპიპედისა და კუბის შლილს; მოცემული შლილის მიხედვით ამზადებს მოდელს და ასახელებს მიღებულ ფიგურას;
·         ზომავს ფიგურებისა და ობიექტების წრფივი ელემენტების სიგრძეებს სტანდარტული ერთეულების საშუალებით;
·         დაფარავს ფიგურას ერთნაირი არაგადამფარავი ფიგურებით და ასახელებს დასაფარად საჭირო ფიგურების მთლიან რაოდენობას;
·         ადგენს რეალური ვითარების ან მისი სიტყვიერი აღწერის შესაბამის ტოლობას, უტოლობას ან განტოლებას (რომელშიც უცნობი არის ტოლობის მხოლოდ ერთ მხარეს);
·         იყენებს შეკრებისა და გამრავლების კომუტაციურობას, ასოციაციურობას და შეკრების მიმართ გამრავლების დისტრიბუციულობის თვისებებს (ერთი ცვლადის შემცველი) ასოითი გამოსახულებების გასამარტივებლად;
·         გამოითვლის მართკუთხედის ფართობს ფორმულის საშუალებით.
I წინასწარ (დრო 10 წთ)

აქტივობების მიზანია მოსწავლეთა წინარე ცოდნის გააქტიურება და მოტივაციის ამაღლება, რათა მოხდეს ახალი ცოდნის კონსტრუირებისთვის ხელისშეწყობა.
მასწავლებელი ასახელებს გაკვეთილის თემას და მიზანს. მასწავლებელი წინასწარ აცნობს მოსწავლეებს შეფასების რუბრიკას (იხ. ქვემოთ), რომლის საშუალებითაც იგი ან/და მოსწავლეები მოახდენენ მოსწავლეთა შეფასებას.
აქტივობა 1. მოსწავლეთა გახალისების და განმავითარებელი შეფასების მიზნით მასწავლებელი ატარებს თამაშს „მოხტუნავე რიცხვები“ (შესაბამისად ადაპტირებულს). მოსწავლეთა თითოეულ წყვილს წინასწარ ეძლევა ერთი „მისი“ რიცხვი. მასწავლებელი სვამს კითხვებს, მაგალითად:
1) რას უდრის ექვსკუთხა პირამიდას წახნაგების რაოდენობა? (7)
2) რას უდრის სამკუთხა პრიზმას წიბოების რაოდენობა? (9)
3) რას უდრის მართკუთხა პარალელეპიპედის წვეროების რაოდენობა? (8)
4) რას უდრის კუბის წიბოების რაოდენობა? (12)
5) რას უდრის კვადრატის ფართობი, რომლის გვერდი 4 სმ-ია? (16)
6) რას უდრის კვადრატის პერიმეტრი, რომლის გვერდი 5 სმ-ია? (20)
7) რას უდრის კვადრატის გვერდი, რომლის ფართობი 36 სმ-ია? (6)
8) რას უდრის ხუთკუთხა პირამიდას წიბოების რაოდენობა? (11).
ფეხზე უნდა წამოხტეს მოსწავლეთა ის წყვილი, ვისი რიცხვიცაა შეკითხვის პასუხი და ხმამაღლა დაასახელოს თავისი რიცხვი.
აქტივობა 2. მასწავლებელი ხმამაღლა კითხულობს მათემატიკურ დებულებებს და სთხოვს მოსწავლეებს განსაზღვრონ ჭეშმარიტია თუ მცდარი დებულება და რატომ?
1) ყველა კვადრატი მართკუთხედია.
2) ზოგიერთი მართკუთხედი კვადრატია.
3) ყოველი მართკუთხა პარალელეპიპედის გვერდითი წიბოები ტოლია.
4) ყოველი მართკუთხა პარალელეპიპედის მეზობელი წიბოები ტოლია.
5) ყოველი კუბის ყველა წიბო ტოლია.
6) ზოგიერთი პარალელეპიპედის ყველა წიბო ტოლია.
მოსწავლეები ხელის ნიშნებით გამოხატავენ თავის პოზიციას და მასწავლებელი განსაზღვრავს მათი მზაობის დონეს საშინაო დავალების შესრულებისა და კითხვებზე პასუხის შედეგების მიხედვით.
დრო: 10 წუთი
აქტივობა 3. მასწავლებელი სთხოვს მოსწავლეებს ჩამოაყალიბონ სიტყვიერად როგორ ხდება მრავალწახნაგას სრული ზედაპირის ფართობის გამოთვლა. მოსწავლეები აჯამებენ მთავარ იდეას, ამოაყალიბებენ გამოთვლის წესს და შედეგს ჩაწერენ ფორმულის სახით. გაკვეთილის მსვლელობისას მასწავლებელი ახდენს მოსწავლეთა განმავითარებელ შეფასებას და აწვდის ზეპირსიტყვიერ აღწერით უკუკავშირს.
10 წუთი
აქტივობების მიზანია მოსწავლეებმა შეძლონ ახალი ცოდნის განმტკიცება მისი გამოყენების გზით. ამ დროს მასწავლებელი გაიგებს, ვინ როგორ მიაღწია დასახულ მიზანს, ვის სჭირდება შემდგომი დახმარება; ამას იგი მომდევნო გაკვეთილების დაგეგმვისასაც გაითვალისწინებს.
აქტივობა 4. მასწავლებელი მთელ კლასს სთავაზობს ამოცანას, გაზომონ მათ მიერ დამზადებული მართკუთხა პარალელეპიპედის წიბოები და გამოთვალონ პარალელეპიპედის სრული ზედაპირის ფართობი. მასწავლებელი მოძრაობს კლასში და აკვირდება, ვინ როგორ უმკლავდება დავალებას.
10 წუთი
აქტივობა 5. შემდეგ მასწავლებელი ატარებს განმავითარებელი შეფასების აქტივობას „დაამყარე კავშირი“, როდესაც მოსწავლეებს სთხოვს მოიყვანონ შესაფერისი მაგალითები ყოფა-ცხოვრებიდან, გამოსახონ სქემის ან სურათის საშუალებით და მოახდინონ ვერბალური წერილობითი ახსნა-განმარტება.

მასწავლებელს მსურველები გამოჰყავს დაფასთანნამუშევრის წარმოსაჩენად, ხოლო დანარჩენები
შეფასების კრიტერიუმების გამოყენებით აფასებენ მათ ნამუშევრებს.